Boolean Veri Tipi Nedir?

Python'da boolean veri tipi, genellikle mantıksal ifadeler üzerinde çalışmak için kullanılır. True ve False adında iki değeri vardır. Bu veri tipi, programlarda karar mekanizmaları oluştururken sıklıkla kullanılır. Örneğin, bir koşul doğruysa (True), bir blok çalıştırılır, değilse (False) çalıştırılmaz.

Boolean veri tipi özellikleri:
• Mantıksal ifadeler üzerinde çalışır.
• Koşulların sonucunu belirler.
• Birçok yerde kullanılır: döngüler, koşullar, karşılaştırma işlemleri vb.

x = True
y = False
print(x)  # Çıktı: True
print(y)  # Çıktı: False

Boolean Nasıl Oluşturulur?

Python'da True veya False değerlerini direkt atayarak boolean oluşturabilirsiniz. Ayrıca, karşılaştırma operatörleri (==, !=, <, >, vb.) ve mantıksal operatörlerle (and, or, not) boolean değerler elde edilir.

Karşılaştırma operatörleri, iki değeri karşılaştırarak boolean döndürür. Eğer ifade doğruysa True, yanlışsa False sonucu döner. Mantıksal operatörler ise birden fazla boolean ifadeyi birleştirir.

# Karşılaştırma operatörleri
a = 5
b = 3
print(a > b)  # True
print(a == b)  # False
print(a != b)  # True

# Mantıksal operatörler
print(a > 2 and b < 5)  # True
print(a > 6 or b < 2)   # False
print(not(a == 5))      # False

Boolean Tür Dönüşümleri

Python'da diğer veri tiplerini boolean'a dönüştürebilirsiniz. bool() fonksiyonu ile herhangi bir veri tipi boolean veri tipine çevrilebilir. Boş değerler (0, None, [ ], '', vb.) False dönerken, dolu veya mevcut olan değerler True döner

Bu özellik, fonksiyonların veya koşulların içerisine veri tiplerinden gelen mantıksal ifadelerin yerleştirilmesini sağlar. Python'da neredeyse her şey bir True veya False değeri taşır.

# Sayılardan boolean'a dönüşüm
print(bool(0))       # False döner
print(bool(123))     # True döner

# Metinlerden boolean'a dönüşüm
print(bool(""))      # False döner, çünkü boş string
print(bool("Python")) # True döner, çünkü string dolu

# Listelerden boolean'a dönüşüm
print(bool([]))      # False döner, çünkü boş liste
print(bool([1, 2]))  # True döner, çünkü liste dolu

# None değerinden boolean'a dönüşüm
print(bool(None))    # False döner, None boş bir değerdir

Boolean ile Koşul İfadeleri

Koşul ifadeleri, programın belirli bir bölümünün yalnızca belirli koşullar sağlandığında çalıştırılmasını sağlar. if, elif, ve else ifadeleri, boolean sonuçlarına göre programın akışını kontrol eder.

Koşul ifadeleri programların bel kemiğidir. Bu ifadeler, bir durumu değerlendirip ona göre farklı kod bloklarının çalıştırılmasını sağlar. Boolean değerler, bu değerlendirmelerin sonucunda belirleyici olur.

x = 10

if x > 5:
    print("x 5'ten büyük")  # Bu satır çalıştırılır
elif x == 5:
    print("x 5'e eşit")
else:
    print("x 5'ten küçük")

Boolean ile Döngüler

while ve for döngüleri de boolean ifadelerle kontrol edilir. while döngüsü, boolean değer True olduğu sürece çalışır. Ayrıca, döngüler içerisinde break ve continue gibi yapılar boolean kontrolü sağlar.

Döngüler genellikle belirli bir koşul sağlandıkça sürekli çalışır. Boolean değerler, döngülerin sona erdirilmesi veya bir sonraki adıma geçilmesi için kullanılır.

# while döngüsü
i = 0
while i < 5:
    print(i)  # 0'dan 4'e kadar sayıları yazdırır
    i += 1

# break kullanımı
j = 0
while True:
    if j == 3:
        break
    print(j)  # 0, 1, 2 yazdırılır
    j += 1

Boolean ile Fonksiyonlar

Boolean ifadeler, fonksiyonlarda da kullanılır. Özellikle fonksiyonlar bir durumu kontrol edip True veya False dönebilir.

Bir fonksiyonun, belirli bir duruma göre karar vermesi gerektiğinde boolean kullanılır. Bu durum, bir işlemin başarılı olup olmadığını veya bir koşulun sağlanıp sağlanmadığını kontrol etmek için kullanışlıdır.

def cift_mi(sayi):
    return sayi % 2 == 0

print(cift_mi(4))  # True döner, çünkü 4 çift sayıdır
print(cift_mi(7))  # False döner, çünkü 7 tek sayıdır

Boolean'ın Her Yerde Kullanıldığı Büyük Bir Örnek

Şimdiye kadar anlattığımız tüm boolean kullanımlarını bir arada içeren büyük bir örnek üzerinden geçelim. Bu örnekte, kullanıcıdan alınan sayının çift mi tek mi olduğunu kontrol edecek ve sayılar belirli bir koşula göre döngüyle yazdırılacak. Fonksiyonlar, döngüler, koşul ifadeleri ve boolean değerlerle çalışacağız.

def cift_mi(sayi):
    return sayi % 2 == 0

# Kullanıcıdan bir sayı al
kullanici_sayisi = int(input("Bir sayı girin: "))

# Girilen sayının çift mi tek mi olduğunu kontrol et
if cift_mi(kullanici_sayisi):
    print(f"{kullanici_sayisi} bir çift sayıdır.")
else:
    print(f"{kullanici_sayisi} bir tek sayıdır.")

# 0'dan 10'a kadar olan sayıları kontrol et
for i in range(11):
    if cift_mi(i):
        print(f"{i} çift sayıdır.")
    else:
        print(f"{i} tek sayıdır.")

Bu örnekte bir fonksiyon kullanarak sayının çift olup olmadığını kontrol ediyoruz. Kullanıcıdan aldığımız sayının çift veya tek olduğunu ekrana yazdırıyor ve ardından 0'dan 10'a kadar olan sayıları aynı şekilde kontrol ediyoruz. Bu örnek, boolean veri tipinin ne kadar esnek ve kullanışlı olduğunu göstermektedir.